Prof. Dr. Kezban Çelik'in "Türkiye’de Çocuk Bakıcılarının Ebeveynle İlişkisellik Ekseninde Şekillenen Bakım Emeği Deneyimleri" Adlı Makalesi
Tarih: Date -
Prof. Dr. Kezban Çelik'in, Prof. Dr. Fatma Umut Beşpınar ve Uzman Klinik Psikolog Ecem Erten ile birlikte yazdığı "Türkiye’de Çocuk Bakıcılarının Ebeveynle İlişkisellik Ekseninde Şekillenen Bakım Emeği Deneyimleri" adlı makalesi, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi'nin 43. cildi 1. sayısında, Ağustos 2023'te yayınlanmıştır.
Makaleye ulaşmak için tıklayın.
Öz
Küresel bakım krizi süreçlerine paralel olarak, Türkiye’de de çocuk bakımında kurumsal hizmet sunumu oldukça sınırlıdır. Bu nedenle özellikle erken çocukluk döneminde bakım, yoğun olarak “aile-özel alan”da gerçekleşmekte, çocuk bakımı anne başta olmak üzere, anneanne, babaanne gibi ailedeki kadınlar tarafından sağlanmaktadır. Annenin işgücüne katılımına bağlı olarak, ailenin, çocuk bakım konusunda dışarıdan hizmet/destek alması söz konusu olduğunda, ücretli bakım yine bir başka kadın tarafından yaygın olarak enformel yollarla sunulmaktadır. Nitel araştırmaya dayanan bu çalışma, yaptığı işten ücret alan ve tam zamanlı bir iş olarak çocuk bakıcılığı yapan yerli işgücüne odaklanmaktadır. Çalışma kapsamında İstanbul ve Ankara illerinde yaşayan 21 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı bakıcı ile derinlemesine görüşme yapılmıştır. Çalışmanın amacı, çocuk bakıcılığı deneyim ve pratiklerini anlamak ve bu deneyim ve pratiklerin ebeveyn pratikleri ile ilişkiselliğini incelemektir. Çalışmanın temel bulgusu kurumsal bakım hizmetlerinin ve bakım emeğine ilişkin yasal düzenlemelerin yetersiz olması nedeniyle, ev ortamında, aile ilişkilerinin içinde gerçekleşen ve sevgi, şefkat gibi duygusal beklentileri de içeren bakım emeğinin, bakıcıyı hizmet sunduğu aile için vazgeçilmez kıldığı ama aynı zamanda düşük ücret, güvencesizlik gibi nedenlerle güçsüz ve kırılgan bir konuma getirdiğidir.
Anahtar Kelimeler:
Çocuk bakıcısı, Bakım emeği pratikleri, Bakım emeğinin anlamı, Bakıcı-çocuk-ebeveyn ilişki pratikleri, Ebeveynlere ilişkin düşünce ve algılar